Dag 1: Naar Schotland

Ok klokslag drie uur verzamelen we aan de achterzijde van station Sloterdijk in Amsterdam (waar het P&R parkeerterrein is), waarvandaan het nog maar een goed half uurtje rijden is naar de haven van IJmuiden. Uiteraard kan je ook met eigen vervoer naar IJmuiden komen en daar je auto (op eigen kosten) parkeren. Rond de klok van vier uur schepen we in ieder geval in voor een overtocht met een van de veerboten van DFDS. Zorg dat je een klein, apart tasje met overnachtingsspullen al bij de hand hebt, je koffer blijft namelijk de gehele overtocht in de bagageruimte van de bus. Aan boord van het schip kan je direct naar je 4-persoons binnenhut met stapelbed. (Het is mogelijk om tegen een toeslag van € 100 p.p. per overtocht een eigen kamer (voor een of twee personen), buitenhut en/of benedenbedden te boeken.)

Nadat je alle spullen in je kamer hebt gedeponeerd en bent opgefrist, verzamelen we in het café voor een drankje en een ontspannende kennismaking met je reisgenoten en de eerste briefing van deze reis. Reisleider Theo neemt alle belangrijke praktische zaken met je door en bespreekt ook in detail de prachtige route die we de komende dertien dagen gaan rijden. Daarna is het een vrij avondprogramma. Diegenen die willen dineren in een van de restaurants, kunnen dit op eigen rekening doen. Voor slechts € 25 heb je een geweldig all-you-can-eat buffet! Ook is er nog volop ander entertainment aan boord, denk onder meer aan livemuziek en een casino. Aan boord kan je eventueel al geld omwisselen naar Britse ponden, die -net als de Schotse ponden- de komende dertien dagen je enige wettelijke betaalmiddel is. Wij adviseren je echter om te wachten totdat je in Schotland bent en daar direct Schotse ponden te pinnen.

Dag 2: Mull of Galloway (ca. 200 km)

Na ons (optionele) ontbijt rijden we na aankomst (ca. 10.30 uur) in een goed uurtje naar de befaamde Romeinse scheidingsmuur Hadrian’s Wall. Keizer Hadrianus wilde hiermee de ‘Barbaren uit het Noorden’, de `Picten uit Schotland, buiten de grenzen van het Romeinse rijk houden. Deze verdedigingsmuur mag dan 135 km lang zijn, wij hebben de mooiste vier kilometer voor je geselecteerd voor een anderhalf uur durende wandeling!

Daarna verleggen we onze focus op het uiterste zuidwesten van Schotland, te weten de districten Galloway en Ayrshire. Vrijwel elke reisorganisatie slaat dit gedeelte van het land over, terwijl de streek prachtige romantische overblijfselen telt van abdijen en forten. En verreweg het lekkerste klimaat van dit land! Voor vele Schotland-kenners is dit het echte Scotland. Bij Dumfries verlaten we de snelweg en rijden via een pittoreske kustwegen langs kastelen en slaperige dorpjes naar het uiterste zuidwesten van Schotland. Het landschap bestaat uit glooiende valleien en een uitzonderlijk groen landschap en je begrijpt dat dit het meest idyllische landschap van Schotland is. Geniet ook van de meanderende rivieren -vol zalmen en forellen- terwijl vrijwel elke nederzetting een bewogen verleden herbergt. Hier vonden namelijk eeuwenlang onophoudelijk grensoorlogen plaats. Reisleider Theo heeft de meest bijzondere plekken voor je geselecteerd en neemt je mee naar zijn persoonlijke highlights.   

Aan het begin van de avond arriveren we in in (of nabij) een van de geliefde weekendbestemmingen voor de inwoners van Glasgow, waar we onze eerste nacht op Schotse bodem doorbrengen.

Dag 3: Glasgow (ca. 160 km)

Voordat we naar we Glasgow rijden, brengen we nog een bezoek aan Culzean Castle. Ruim twee uur later arriveren we in Glasgow, waarna we onze bagage en bus achterlaten bij het hotel en direct al wandelend de stad gaan verkennen. Eeuwen lang was dit 'de werkplaats van de Westerse wereld'. Van de zware industrie van het land, die zwaar leunde op kolen en staal, zijn alleen nog wat roestige herinneringen en haveloze resten over.

Deze stad van ruim 600.000 inwoners staat tegenwoordig bekend als de mooiste Victoriaanse en de meest opwindende stad van Groot-Brittannië. De fortuinen die door de tabaksbaronnen aan de transatlantische handel werden verdiend, leidden tot de meest fantastische gebouwen in deze boeiende Schotse metropool. Je zult je hier dus geen moment vervelen. In The Lighthouse, Schotland’s centrum voor architectuur, design en de stad, is hierover een speciale voorstelling ingericht.

De reisleider neemt je een uur of drie mee op een wandeling door deze stad vol contrasten, waarbij we uiteraard de imposante Saint Mungo’s kathedraal niet kunnen overslaan. Het is de enige kathedraal die de Schotse reformatie heeft overleefd, waarschijnlijk omdat Mungo de beschermheilige van de stad is. De bijzondere indeling van de ruimte geeft het idee dat je meerdere kathedralen in een bezoekt. De naastgelegen begraafplaats is ook zeker een bezoekje waard. De grafmonumenten boven op een groene heuvel geven een mooi panoramisch uitzicht over de stad.

Ook de vele andere schitterende bouwwerken bekijken we van de buitenkant. Liefhebbers van Art Nouveau kunnen zich verheugen op de geesteskindjes van Charles Rennie MacKintosh, een avant-gardistische architect-interieurontwerper. In iets minder dan een decennium heeft hij zijn stempel op de stad gedrukt door het uitvinden van de Glasgow Style, een Schotse versie van de Art Nouveau. Maar dan geïnspireerd op de eenvoud van Japanse vormen. Er zijn zelfs speciale architectuurwandelingen te boeken met een gespecialiseerde gids.

De binnenstad is niet zo groot als je zou denken en de meeste bezienswaardigheden zijn te voet goed te bereiken. Tijdens deze tocht kan je je ook vergapen aan prachtige winkelstraten, na Londen is dit namelijk de grootste winkelstad van Groot-Brittannië. Cultuurliefhebbers komen in Glasgow eveneens helemaal aan hun trekken. De Burrel Collection is de prive-verzameling van een voormalige scheepsmagnaat en biedt een zeer gevarieerde kunstverzameling. Ook interessant zijn het Hunterian Museum en de Hunterian Art Gallery, het oudste kunstcentrum van Schotland.

Wie liever wil relaxen, de centraal gelegen rivier de Clyde biedt een grote variatie aan boottochten. Glasgows gastvrijheid uit zich in ontelbare gezellige bars en restaurants, waarvan velen zijn gehuisvest in voormalige banken en kantoren. Deze avond slapen we een nacht in een comfortabel hotel.

Dag 4: Schotse Hooglanden (ca. 150 km)

De ochtend is ter vrije besteding en mag iedereen op eigen gelegenheid invullen, al adviseren wij de cultuurliefhebbers om een van de bijna 30 musea te bezoeken. Het Kelvingrove Museum is een van onze tips. Anderen willen wellicht de prachtige universiteit van Glasgow bezoeken.

En wie meer wil weten over de nationale traditie van de doedelzak, dan is een bezoek aan het National Piping Centre een must. Behalve concerten van highland pipes (zoals ze hier worden genoemd), mag je ook zelf een kilt aantrekken en proberen of je enig geluid kunt krijgen uit dit beroemde en zeer luidruchtige blaasinstrument. Wist je trouwens dat de ‘typisch’ Schotse doedelzak vermoedelijk afkomstig is uit de regio … India/Pakistan en Iran, waarvandaan het 2.000 jaar geleden meegenomen is naar Schotland.

Rond lunchtijd verlaten we Glasgow en de komende week brengen we door in het meest romantische landschap van Schotland. Het uitgestrekte gebied van eilanden aan de westkust is al generaties lang een geliefde toeristische bestemming, waarbij je dagelijks betoverd wordt door de harmonie van heuvels, bossen en meren. Op afstand passeren we het grootste zoetwatermeer van het Verenigd Koninkrijk, Loch Lomond, dat alleen al 33 van de circa 900 Schotse eilanden herbergt. Vanwege de groene bergen, uitgestrekte weilanden en stromende beekjes spreken de Schotse Hooglanden bij velen tot de verbeelding. Deze streek doet het dan ook goed op het witte doek dankzij films als Braveheart en Harry Potter

Los Angeles mag dan de stad van de filmsterren zijn, Schotland is daarentegen het land van de filmlocaties. Het ruige landschap en de kastelen en kathedralen inspireerden vele producenten voor hun films. En dan hebben we het niet over de minste films. James Bond, Harry Potter, Braveheart, de Da Vinci Code: stuk voor stuk absolute bioscoopkrakers. Op het scherm zijn de locaties al indrukwekkend, maar niets kan tippen aan het gevoel wanneer je er zelf midden in staat. De drie markante bergen die dit landschap domineren worden hier liefkozend de Three Sisters genoemd. In 1692 vond hier een van de meest bloederige broedermoorden plaats tussen twee Schotse clans, waarbij de MacDonald's (inderdaad, de verre voorouders van die befaamde Amerikaanse hamburgerketen) genadeloos afgeslacht werden. Tegenwoordig is Glencoe vooral bekend als een van de vijf skigebieden van Schotland.

Soms slapen we in de prachtige omgeving van het ‘tranendal’ van Glencoe, soms in het 20 minuten verderop gelegen Fort William, dat de twijfelachtige eer heeft de 'natste stad van Schotland' te zijn, soms iets meer oostelijker in de westelijke uitlopers van de Schotse hooglanden. Deze dunbevolkte regio heeft relatief maar een handjevol overnachtingsplekken.

Dag 5: Naar Skye (ca. 120 km)

Vandaag mag je je verheugen op een van de mooiste eilanden ter wereld, Isle of Skye, al is het tegenwoordig met een vaste brug verbonden met het vasteland. Met zijn afwisselende landschap van ruige bergen, hoge kliffen en groene weides bekoort dit landschap elke natuurliefhebber. Het landschap van Skye schreeuwt nou eenmaal om superlatieven. Prachtige dieren als de steenarend, papegaaiduiker, visotter en grijze zeehond mogen deze prachtige plek hun thuis noemen. Dit is tevens een van de betere plekken om het Gaelic, de oorspronkelijke taal van de Schotten, aan te horen.

Voordat we in Skye arriveren, hebben we echter eerst nog een lange rit voor de boeg. Gelukkig door een zeer afwisselend landschap. Als je geluk hebt en de weergoden ons gunstig gezind zijn, heb je vandaag aan de rechterzijde een helder zicht op de hoogste berg van Schotland, de Ben Nevis met zijn 1344 meter. Fort William is een geliefd toeristenplaatsje en in dit schitterende landschap vonden opnamen plaats voor films als Highlander en Braveheart.

Later in de dag genieten we van het landschap dat wereldberoemd is geworden door de vele Harry Potter films. Een van de mooiste én meest bekende plekken van de Schotse Hooglanden is de ca. 80 km lange treinroute tussen Fort William en Mallaig. De Jacobite Steam Train die hier rijdt deed dienst als de Zweinstein Express in de Harry Potter films. Vooral het imposante viaduct bij het dorpje Glenfinnan is wereldberoemd.

Rond tien uur in de ochtend kan je aan boord gaan van deze (niet-goedkope, rit kost € 65) treinrit, die Harry Potter van Platform 9¾ naar de toverschool bracht. Bijna 2,5 uur later mag je uitstappen op het station van Mallaig, waar de reisleider met de bus en bagage op je staat te wachten. Door kenners wordt dit gezien als een van de meest spectaculaire spoortrajecten van Europa. Wie geen ticket vooraf via internet heeft geboekt (deze treinrit is namelijk vaak al maanden van te voren volgeboekt), meldt je dan op tijd circa twee uur van te voren op het station. De dienstdoende guard heeft namelijk elke dag nog een dertigtal extra Last Minute plaatsen te 'vergeven'.

Wie geen treinticket heeft kunnen of willen bemachtigen, de reisleider rijdt vrijwel de zelfde schilderachtige route -maar dan over de geasfalteerde weg- naar Mallaig, tevens het eindpunt van deze stoomtrein. Eerst rijden we naar het pittoreske gehucht Gairlochy, waarbij we worden vergezeld door de mooiste uitzichten op de Ben Nevis en de vallei Great Glen. Langs een kanaal rijden we naar Neptunes Staircase, een trapsgewijs oplopend sluizensysteem in het Caledonian Canal. Na aankomst in Mallaig varen we (als we tenminste de veerboot niet gemist hebben) een klein half uurtje 'over zee' naar het eiland Skye, nóg zo'n uniek stukje natuur. Al snel springen de zwarte en rode bergen van de Cuillin Hills in het oog. Skye heeft tevens vele souvenirwinkels, mocht je een schitterende wollen tweed of een ander aandenken aan dit memorabele eiland aan willen schaffen. Op Skye verblijven we twee nachten.

Dag 6: Vrije dag Skye (ca. 80 km)

Wie wil kan vandaag (op eigen gelegenheid) een van de vele mooie wandelingen maken die er op dit eiland te vinden zijn. Of gewoon relaxen bij onze accommodatie. De reisleider neemt op deze vrije dag liefhebbers mee die de aparte fauna van dit eiland nader willen verkennen. Dit doen we met een prachtige rondrit langs alle uithoeken van het eiland en enkele korte wandelingen bij de 90 m hoge Lealt Falls, Kilt Rock en Old man of Storr. Ook de Fairy Pools, een opeenvolging van watervallen, geven nog wat extra magie aan dit mooie en tegelijkertijd sombere landschap dat veel kunstenaars inspireerde.

Een bezoek aan Schotland is uiteraard niet compleet zonder een van de beroemde distilleerderijen van het land bezocht te hebben. Het lokaal gevestigde Talisker is een van de meest beroemdste whisky’s ter wereld. Het uitgesproken eilandkarakter van Skye -gloedvol en stoer- vind je terug in deze naar turf ruikende topper. Ons inziens is dit de beste plek om deze sterke drank te nuttigen. Vraag overigens nimmer in de kroeg om een whisky (whiskey is de gangbare term in Ierland) als je zin hebt in deze goddelijke drank, maar vraag om een 'dram of a half'.

Kenners bevestigen dat whisky het beste is op de eilanden die Schotland omringen. Deze ruwe stooksels van weleer (voor het eerst geproduceerd door monniken in de 15de eeuw) zijn anno nu vloeibare juweeltjes in zijn meest oorspronkelijke vorm. Op Skye is namelijk de onmiskenbare invloed van de zee aanwezig dat zich laat zien en proeven in de ziltige geur en smaak, ook heeft het een zweem van jodium door de speciale turf die gebruikt is. Eilanden als Skye hebben zelfs een verbod op de export van turf...

Dag 7: Het Hoge Noorden (ca. 150 km)

We verlaten Skye via een hypermoderne brug en brengen vrijwel direct een bezoek aan een van Schotlands meest bekende iconen: Eilean Donan Castle. Prachtig en strategisch gelegen aan de monding van drie zee-lochs, die vanuit zee diep het land penetreren. We hebben ruim een uur de tijd om dit indrukwekkende gebouw en zijn fraaie omgeving van binnen te bekijken dat in de 13de eeuw werd gebouwd om Scandinavische piraten de toegang tot de Loch en haar achterland te beletten. Op de achtergrond van dit fotogenieke kasteel heb je een magnifiek uitzicht op de omliggende bergen en Skye. Het hoge noorden van Schotland is vervolgens onze volgende bestemming.

We maken eerst echter nog een korte fotostop op het hoogste punt van een van de beroemdste wegen van Schotland. De haarspeldbochten en adembenemende hoogten van Bealach na Bà maken dit een onvergetelijke weg om te rijden. Eenmaal boven - op een hoogte van 625 meter - word je beloond met een adembenemende uitzicht over de Cuillin Ridge op het eiland Skye. Op heldere dagen kan je zelfs de eilandenreeks Outer Hebriden in de verte zien. 

De dunbevolkte (minder dan tien mensen per vierkante kilometer!), geïsoleerde Hooglanden onderscheiden zich al eeuwenlang van de sterk verstedelijkte en lieflijkere Laaglanden, waar onder andere Glasgow en Edinburgh liggen. Wat een reis door dit gebied zo leuk maakt is dat de cliches telkens worden bevestigd. Of juist ontkracht. Onderweg passeren we talloze dramatische lochs en glens (valleien). En of ze nou wel of niet in regen en nevel gehuld zijn, het maakt wat ons betreft deze prachtige route niet minder aantrekkelijk. Wat het weer ook moge zijn, wij genieten telkens weer van het zicht op kliffen en eenzame pieken die bedekt zijn met een mantel van turf en heide.

Onderweg treffen we regelmatig een desolaat landschap: voornamelijk door de vele moerassen en rotsen. Door de uiterst kronkelige wegen, vaak maar drie schapen breed, zijn we het merendeel van de dag onderweg. Dit is een van de mooiste roadtrips ter wereld door het dunst bevolkte gebied van het Verenigd Koninkrijk. Bijzonder is dat aan deze miljoenen jaren oude landschappen nog nooit een mens te pas is gekomen. Deze verbluffende show van Moeder Natuur biedt een prachtige mix van bochtige bergwegen, venijnige haarspeldbochten en achter iedere bocht een nieuw verbluffend uitzicht: ruige rotsen, lieflijke weides en kabbelende rivieren. Vandaag overnachten we ergens in deze mooie streek.

Dag 8: Naar Aberdeen (ca. 150 km)

Vandaag passeren we (op gepaste afstand) het legendarische Loch Ness meer dat maar liefst 37 km lang is en qua waterinhoud het grootste meer van Schotland is en zelfs dieper is dan de Noordzee. Genoeg verstop plekjes dus voor het legendarische monster Nessie, dat zich in dit ijskoude water al sinds de zesde eeuw regelmatig laat zien. Al is de laatste waarneming van de 'slanghagedis uit het mesozoicum' (wat sommigen denken dat het is) inmiddels al weer bijna vier decennia geleden. Totdat bewezen is dat er inderdaad een onbekend wezen in het wel 250 meter diepe Loch Ness huist, zal Nessie een moderne mythe blijven - een watergeest met een uitstekende publiciteitsmachine.

Iets oostelijker ligt Culloden Battlefield waar in februari 1746 definitief een einde werd gemaakt aan de Schotse droom van een onafhankelijke natie. De tv-serie Outlander geeft de sfeer rondom de Schots-Engelse veldslagen weer mocht je dit drama alvast vooraf thuis willen bekijken. Ter plekke komt de laatste grote veldslag op Britse bodem tot leven dankzij goede scenografie en levendige interactieve installaties.

Dan is het tijd voor de Grampian Hills: een kaal en verlaten landschap met langgerekte bergruggen, rijke historische steden en circa 50 (van de 133) whiskystokerijen. In deze ware goudmijn wordt deze koppige bruine drank al eeuwen volgens oud familierecept gebrouwen. Een aantal van Schotlands fijnste malt whiskydistilleerderijen -zoals Glenlivet en Glenfiddich- zijn in de Grampians gesitueerd aan de rivier Spey. Helaas is de pittoreske whisky-trail tegenwoordig erg toeristisch geworden en dagelijks voltooien een lange eindeloze rij van Duitsers met motorfietsen, Fransen met motorhomes en Nederlanders met caravans hier hun pelgrimstocht. Dit is een heel ander gebied dan het levendige en drukke Midden-Schotland met zijn industriële gebieden.

Een hoogtepunt tijdens deze reis is de tocht door de Cairngorm Mountains over de hoogst gelegen bergweg van Schotland. Door een adembenemend landschap rijden we naar het hoogst gelegen bergdorp Tomintoulom. Ook is het hele gebied doorspekt met beroemde en minder bekende kastelen die nog helemaal intact zijn. Dit van oudsher geïsoleerde gebied heeft weinig te maken gehad met het oorlogsgeweld in Schotland. Als de tijd het nog toelaat en de groep het waardeert bezoeken we een van onze favoriete kastelen en of tuinen.

We overnachten deze avond in het altijd leuke Aberdeen. Deze derde grootste stad van het land heeft de minder fraaie bijnaam de 'Granieten Stad', verwijzend naar het soort steen dat gebruikt werd voor de meeste gebouwen in de stad. Het glanzende graniet en de ruime straten van de noordelijkste stad van Groot-Brittannië maakt een grote indruk op toeristen die er voor het eerst komen. Morgenochtend gaan we deze verrassende stad een klein beetje ontdekken.

Dag 9: Firth of Forth (ca. 120 km)

In de ochtend nemen we enkele uren de tijd om 'hidden gems' als de 12e eeuwse kathedraal van St. Machar's te bekijken, evenals het tweede grootste granieten gebouw ter wereld (Marischal College) en het Maritiem Museum. De botanische tuin van Cruickshank is eveneens een bezoek waard. Ook de levendige volkswijk Fittie (Footdee), bekend om zijn artistiek versierde huizen, kan je bezoeken voordat we de stad verlaten.

Ten zuiden van Aberdeen ligt het 14de eeuwse Dunnotar Castle, een van die magische plekken in de wereld die je bezocht moet hebben voordat je het aardse bestaan verwisselt voor het hiernamaals. Het meest gefotografeerde object van Schotland mag dan al sinds de 18de eeuw een ruïne zijn, de geïsoleerde ligging boven op een landtong spreekt tot ieders verbeelding. De ruige kliffen en de woeste zee geven dit fort nog meer glans. Het zal je dan ook niet verbazen dat hier in het verleden de schitterende Schotse kroonjuwelen werden verstopt, ver weg van de grijpgrage klauwen van de Engelse indringers.

Later maken we een mooie wandeling door Glen Clova in de Cairgorm Mountains, het grootste aaneengesloten natuurgebied van Groot-Brittannië. Dit door velen ondergewaardeerde nationale park heeft een omvang ter grootte van de provincie Gelderland. Glen Clova ligt aan de voet van ronde bergen met afbrokkelende rotsen. Over een afstand van dertig kilometer kronkelt een weggetje tussen de weilanden door in een idyllische en harmonieuze omgeving. In Glen Dollen maken we een van de vele (pittige) wandelingen, al zijn er ook wandelingen te maken die minder zwaar zijn. Dit is Schotland op zijn fraaist, wisselend licht tegen de bergen, jagende wolken en herten op de bergkam. Let op: dit is het territorium van de midges, dus lange kleding, regenjas, voldoende muggenspray om een zoemend leger op afstand te houden en een speciaal muskietennet rondom je gezicht is geen overbodige luxe deze dag...

Kijk overigens niet raar op als je een rendier tegenkomt, deze zijn net na de Tweede Wereldoorlog geïmporteerd door een pientere Noor die de hier heersende hongersnood een halt toe wilde roepen. We overnachten in de buurt van het oude Kingdom of Fife, vaak in Dundee of het unieke St. Andrews.

Dag 10: Naar Edinburgh (ca. 90 km)

In de ochtend genieten we van de verrukkingen aan de kusten van Fife in de langgerekte Firth of Forth. In het noorden zijn de vissersdorpjes van de East Neuk erg fotogeniek en de lange stranden nodigen uit voor een heerlijke wandeling. De havens lijken gemaakt om te vechten tegen de woeste elementen. De erfenis van de industriële revolutie lijkt eindeloos ver weg hier, in deze streek is de industrie nooit tot bloei gekomen. De grootste attractie hier zijn de goedverzorgde golfbanen, welige heggen, gerstakkers en bossen tegen een achtergrond van de blauwe zee.

Onze tocht begint in St. Andrews waar de eerbiedwaardige golfbaan de oudste en meest prestigieuze golfbaan is van de 500 golfterreinen die Schotland telt. Het spel heet hier zelfs te zijn uitgevonden, alhoewel die credits eigenlijk naar de Lage Landen dienen te gaan! Het stadje is gevuld met onbetaalbaar fraaie auto’s en patserige mannen – meestal op leeftijd – met vaak onwaarschijnlijk bruine hoofden die met hun golftassen pronken. In de omgeving rijgen de golfhotels en golfwinkels zich aaneen. Mocht je worden uitgenodigd om de 19de hole (het clubhuis) te betreden, weiger dan in ieder geval niet. St. Andrews heeft na Oxford en Cambridge de oudste universiteit van het Verenigd Koninkrijk en is daarmee de oudste van Schotland. Onder andere prins William studeerde hier.

Een aantrekkelijke kustroute leidt ons door het oude koninkrijk Kingdom of Fife. Deze voert langs schattige vissersplaatsjes als Crail (meest gefotografeerde haven in Schotland), Anstruther (veel vintage winkels), Pittenweem (schilderachtige fraaie huizen aan de waterkant) en St. Monans (fraaie kerk aan het water). Dit is een van de beste plekken om een heerlijke Fish & Chips op de kade van een vissershaven te eten, het stuifwater in je gezicht moet je maar op de koop toe nemen.

Opvallend zijn in deze regio verder de pannendaken en de trap- en klokgeveltjes. Beide komen voort uit de banden die de streek van oudsher had met de Lage Landen. Het hier gewonnen zout werd in vorige eeuwen naar onder meer Holland geëxporteerd en de schepen namen op de terugweg dakpannen als ballast mee. Kennelijk inspireerden de architectonische gevels van Belgie en Nederland de schippers ook om die bouwwijze op hun eigen huizen toe te passen. 

Via de iconische Forth Bridge naderen we Edinburgh. Deze staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en wordt alom gezien als wonder van techniek. De Forth Bridge werd in 1890 in gebruik genomen en overbrugt de 2,5 km tussen de steden North en South Queensferry. Verder naar het oosten zie je tevens de Forth Road Bridge (geopend in 1964) en de Queensferry Crossing (2017), drie bruggen met een geschiedenis van drie eeuwen. Bij het Albert Hotel in North Queensferry stoppen we even voor een prachtig fotomoment van deze karakteristieke bruggen.

Edinburgh mag dan net als elke andere stad gebouwd zijn van bakstenen en cement, het is een stad die de wereld talloze geschenken heeft gegeven. Simpelweg een stad als geen ander en een van de mooiste ter wereld. De schoonheid van de Schotse hoofdstad is op elke straathoek terug te vinden, van de fraaie interieurs van de georgiaanse huizen tot de onbetaalbare schatten van de Scottisch National Gallery of de eenvoudige, maar zeer kleurrijke bloemen die de gevels van de pubs opsieren.

Onder leiding van je reisleider ontdek je al wandelend het 'Athene van het Noorden'. Gebouwd op zeven heuvels, waarvan Arthur's Seat met 251 meter de hoogste is. Hier zou het legendarische kasteel Lancelot van King Arthur hebben gestaan. Daarnaast telt Edinburgh meer dan 4500 monumenten. Kortom, morgen kom je tijd tekort om al je wensen te vervullen. Twee nachten overnachten we in deze prachtige stad.

Dag 11: Vrije dag Edinburgh

Edinburgh is bij uitstek het culturele uitje van deze reis. Het fameuze kasteel, hoog gelegen op Castle Rock, is niet alleen iets typisch Schots, maar laat binnen haar muren een belangrijk deel van de Schotse geschiedenis zien. Het is tevens het meest bezochte kasteel van het land en beziet vanaf de hoge rots majestueuze uitzichten over de omliggende stadswijken. In de ruim elf eeuwen van haar bestaan is Edinburgh Castle maar liefst 26 keer aangevallen, maar nog steeds staat het kasteel fier overeind, als symbool van de Schotse onverzettelijkheid.

De Royal Mile is de vroegere hoofdweg en loopt door het centrum van de oude stad en verbindt het kasteel met Holyrood Palace, waar de koningin verblijft wanneer ze in Schotland is. Hier dwalen nog steeds de geesten van middeleeuwse koopmannen, dieven en dichters. Dit door Unesco beschermde gebied herbergt ook een handvol bijzondere musea, te weten het Writer’s Museum, Queen’s Gallery, het Museum of Childhood en -onze favoriet- The People’s Story, waar de geschiedenis van de bevolking van Edinburgh tot leven komt. Deze oude stad heeft een wat toverachtig karakter dat doet denken aan een sprookje of misschien eerder aan hekserij. Wandel zeker door de schitterende zijsteegjes en laat je betoveren door de typische muziek die uit de gezellige pubs klinkt. Grassmarket is een van de leukste pleinen om neer te strijken voor een smakelijk lunch/diner en of een pint in een van de vele kroegen.

The Edinburg Dungeon is de ultieme ondergrondse tocht door de meest duistere geschiedenis van de stad. Ook kan je een kijkje nemen in de Rosslyn Chapel, waar een deel van de film Da Vinci Code is opgenomen. Onder de derde hoogste heuvel van de stad ligt het georgiaanse New Town waar je de allure van de Schotse verlichting aantreft.

Wil wil kan een lokale gids huren die je onderdompelt in de wereld van schrijver J.K. Rowling. Zo werd in deze stad Harry Potter ‘geboren’. In Victoria Street vind je veel speciale winkels, met een hoog Harry Potter-gehalte. Met zicht op het Edinburgh Castle schreef Rowling in The Elephant House Café enkele boeken over de tovenaarsleerling. Wie liever relaxed wil genieten van een hapje en drankje, deze wijk barst van de pubs, restaurants en tearooms. Een korte wandeling van nog geen half uur brengt je naar Dean Village, een prachtig historisch dorpje (tegenwoordig onderdeel van de stad) met veel pittoreske huizen en een meanderende rivier. En dat op relatief korte loopafstand van het centrum!

Ook de Royal Botanical Garden is een Must See tijdens je verblijf in Edinburgh. Al sinds 1670 komt zelfs de meest gehaaste persoon volledig tot rust en kan heerlijk ontspannen en wegdromen bij de schitterende beplanting. Zo herbergt dit complex ’s wereld grootste verzameling van rododendrons. Daarnaast biedt dit openluchtpark een mooi uitzicht op de stad en omgeving. Wij kunnen ons geen mooier afscheid voorstellen van deze adembenemend mooie stad.

Dag 12: Naar Newcastle (ca. 150 km)

Met pijn in het hart verlaten we vandaag de prachtige hoofdstad van Schotland. Gelukkig zal de route naar Newcastle je waarschijnlijk ook bekoren. Onderweg naar de Engelse kust, hebben we verschillende opties.

Een (korte) stop zouden we kunnen doorbrengen in het charmante stadje Melrose, dat ondanks zijn beperkte inwoneraantal van slechts 1600 zielen heuse stadsrechten heeft vergaard. Het is leuk en gezellig, bijna te knus om waar te zijn. Het uit de 12e eeuw daterende Melrose Abbey is de grote trekpleister van dit kleine stadje. In de 15e eeuw was dit zelfs de rijkste abdij van het land en men beweert dat het hart van de legendarische volksheld Robert the Bruce hier begraven ligt. Het was voor de Engelse bezetters in ieder geval reden genoeg om een paar jaar later dit fraaie bouwwerk te vernietigen. Hoe het ook zij, architectuurfanaten zullen volop genieten van de vele decoratieve beeldhouwwerken en de onmiskenbare charme van deze ruïne. De vreemde okerroze kleur en de humoristische waterspuwers (zoek het kleine varkentje dat doedelzak zit te spelen!) zijn de kers op de taart. Mensen met een goede conditie kunnen de steile en smalle trap van de toren beklimmen voor een mooi uitzicht over het dorpje en de omgeving.  

Slechts vijf kilometer verderop ligt Abbotsford House, waar schrijver Sir Walter Scott twee eeuwen geleden een fantasiegebouw in baronial stijl liet neerzetten. Hier kan je of het gebouw zelf bezoeken of het ernaast gelegen park met drie schitterende, omheinde tuinen. Bij Scott’s View heb je een panoramisch uitzicht over de slingerende rivier Tweed, bekend om zijn onderwaterbewoners - grote wilde zalm - en de prominente Eildon Hills, restanten van een oude vulkaan. De heuvels werden ooit bewoond door mensen uit de IJzertijd en de Romeinen. Dit levende schilderij vormt de ideale afsluiting van deze spectaculaire reis door Schotland, al ligt een steenworp verderop nog de majestueuze ruïnes van Dryburgh Abbey.

Hier tref je een pittoresk landschap aan met eeuwenoude bomen. Het oude koninklijke stadje Jedburgh is, behalve de thuisbasis van de schitterende abdij uit 1138, de begraafplaats van Sir Walter Scott en het huis waar koningin Mary Stuart logeerde. Dit is een prima plek om onze lunch te nuttigen. Van hier nemen we de A68 zuidelijk (de snelste weg) naar Newcastle, waar we aan het einde van de middag verwacht worden om in te checken voor onze nachtferry naar Nederland.

Inmiddels ken je de procedure van de veerboot al en kan je (op eigen kosten) relaxed aan boord genieten van een diner in een van de restaurants. Voor de laatste keer deze reis drinken we een gezamenlijke borrel en blikken we terug op deze onvergetelijke rondreis door Schotland.

Dag 13: Terug in Nederland

Rond de klok van negen uur in de ochtend arriveren we in de haven van IJmuiden, waarna het nog een korte rit is naar station Sloterdijk. Hier eindigt onze Sfeervol Schotland reis, vanaf dit treinstation kan iedereen zijn rit naar huis vervolgen. Hopelijk zal je met net zo veel plezier aan deze reis terug denken als wij.